Wonen zet steeds meer Vlamingen onder financiële druk. Dat blijkt uit een rapportage van HLN en meerdere cijfers en getuigenissen van experten uit de bouw- en vastgoedsector. En die wooncrisis treft vooral mensen die na 1985 geboren zijn – ofwel zogenaamde millennials en de Z-generatie. “Twintigers en dertigers hebben het zwaarder dan de generaties die voor hen kwamen”.
Eén van de belangrijkste indicatoren om de betaalbaarheid van wonen na te gaan, is de verhouding tussen het inkomen en de afbetaling. Is die verhouding 30 euro of minder op 100 euro inkomen, dan is dat een draagbare last. Is dat meer, dan spreken we over financiële druk.
Rente is hoger, maar de prijzen van vastgoed nog veel meer
Belgen onder 25 jaar spendeerden in 2023 gemiddeld 34,3% van hun inkomen aan de afbetaling van hun lening. Belgen onder 25 jaar spendeerden in 2023 gemiddeld 34,3% van hun inkomen aan wonen/een lening. Bij mensen tussen 26 en 30 is die druk nog sterker, want hoewel ze meer verdienen, moeten ook zij ondertussen gemiddeld 34% van hun inkomen afstaan om leningen te kunnen aflossen. Voor dertigers gaat het dan weer om ongeveer 32%: meteen de hoogste betalingsdruk in 15 jaar.
De stijging van de rente in 2022 en 2023 speelt mee, maar ook de prijsstijgingen van onroerend goed. Die prijzen gaan sneller omhoog dan de gemiddelde lonen. In 2013 had de gemiddelde 25-jarige koper een netto-inkomen van zo’n 2.800 euro – meestal bestaande uit twee lonen. In 2023 verdienden 25-jarige kopers al 3.500 euro netto. Een stijging met 25%. Maar vastgoed steeg veel sterker in prijs. In dezelfde periode steeg de waarde van een eerste woning met 38%.
Jonge Vlamingen moeten vandaag niet alleen veel meer van hun inkomen opzij houden om hun woning af te betalen, wat dit zorgt ook voor een uitgestelde kinderwens en steeds minder en minder kinderen. Jonge gezinnen hebben immers relatief minder geld dan hun voorgangers, maar ook minder tijd voor zich, want ze moeten meer werken. Tweeverdienersgezinnen zijn de norm geworden, maar ondanks deze extra arbeid kunnen ze amper of niet kopen wat hun ouders en grootouders met één job per gezin konden.
