Een cipier uit de Antwerpse gevangenis vertelt HLN over de extreme omstandigheden waarin ze dagelijks werkt. “Het voelt alsof hier permanent iemand met een kettingzaag achter ons aanloopt. We wandelen niet hoor, we lopen”, vertelt ze anoniem. “Thuis zijn ze bang. Er was al een gevangene die te weten was gekomen welke route we naar huis nemen.”
Recent kwamen twee ernstige incidenten in de Antwerpse gevangenis aan het licht: een gedetineerde die dagenlang werd gefolterd en een maatschappelijk werkster die werd verkracht tijdens een gesprek. Maar volgens de cipier zijn dit geen op zichzelf staande voorvallen. Het tekort aan personeel is een probleem wat zowel vakbonden als de gevangenisleiding herhaaldelijk aankaarten. Maar voor de mensen op de werkvloer is de situatie ondraaglijk.
“Ik had de ganse zomer geen dag verlof”, zegt een vrouw die al jaren in dienst is. Ze maakt zich zorgen over haar collega’s, van wie velen uitvallen door stress en burn-out. “We moeten hier de ganse dag door brandjes blussen. Soms figuurlijk, soms letterlijk. Dat weegt op den duur echt door.” Er is ook een cipier die de hele tijd rondloopt om toiletten te ontstoppen. De gedetineerden spoelen kleren door en dan verstoppen de toiletten.
Zelfmoordpogingen en vechtpartijen
De dagelijkse realiteit binnen de gevangenis is hard. “Er waren laatst vier zelfmoordpogingen op één dag. Dat zijn mensen die elke 7,5 minuten moeten gecontroleerd worden. En ondertussen moet al het ander werk ook gebeuren”, vertelt de cipier. Naast de zorg voor de gedetineerden moeten de cipiers ook de gevangenis opruimen voor de wandelingen, waaronder de koer, die bezaaid ligt met drugs en gsm’s. Deze worden over de gevangenismuren gegooid.
“Gedetineerden gooien ook de hele tijd vuilnis naar buiten, op die koer. Dus je krijgt dat nooit op tijd opgeruimd. Elke keer als er iets overvliegt, wordt er gevochten om het pakketje te bemachtigen. Dat zorgt uiteraard voor kwetsuren. Op sommige dagen moeten we tot acht keer iemand naar het ziekenhuis brengen. En daar komt nog eens bij dat gedetineerden die het pakketje te pakken krijgen in geen tijd zwaar onder invloed geraken en dus onvoorspelbaar of agressief worden”, vertelt de cipier.
Noodknoppen die nooit gecontroleerd werden
Het gebrek aan veiligheid is groot in de gevangenis. Na de verkrachting van een maatschappelijk assistente bleek dat de noodknoppen in de gevangenis niet werkten. “Die zijn bij mijn weten ook nog nooit gecontroleerd”, vertelt de cipier verontwaardigd. “De infrastructuur is een ramp, maar daar lijkt niemand ook maar iets aan te doen. Weet je, ik werk er al vele jaren. Maar ik weet nog steeds niet wie onze preventieadviseur is. Zelfs niet of we er überhaupt één hebben.”
De situatie in de gevangenis is dus ronduit alarmerend. Met personeelstekorten, constante bedreigingen en een verouderde infrastructuur lijkt het systeem op instorten te staan.
Lees ook:
Overbevolking gevangenissen raakt niet opgelost door opengrenzenbeleid
