Voor de verkiezingen van 9 juni 2024 profileerde de N-VA zich als de partij die Vlaanderen meer autonomie zou geven. Bart De Wever stelde onomwonden: “Een federale regering is niet meer in staat om de Vlaamse welvaart te redden.” Maar nu het regeerakkoord bekend is, blijft er van die grote woorden amper iets over.
Meer belastingen, minder Vlaamse macht
Waar N-VA in haar verkiezingsprogramma sprak over “confederalisme of niets”, verdwijnt de term communautair volledig in het regeerakkoord. In de plaats komt “hervormingsfederalisme”, een vage omschrijving zonder concrete engagementen voor Vlaamse bevoegdheidsoverdrachten. Het beloofde institutionele kantelpunt blijft dus uit.
N-VA beloofde fiscale autonomie en lastenverlagingen, maar die blijven grotendeels dode letter. De belastingdruk op werkenden blijft grotendeels behouden. De geplande verlaging van de registratierechten naar 1% voor een eerste woning? Niet doorgevoerd. De aangekondigde lastenverlaging tegen 2027? Een paar honderd euro per jaar, amper een fractie van wat werd beloofd.
Sociale zekerheid en arbeidsmarkt: halve ingrepen
Op het vlak van werkloosheidsuitkeringen presenteerde de N-VA zich als de partij die komaf zou maken met langdurige werkloosheid. Een van de speerpunten van N-VA was de koppeling van sociale uitkeringen aan taalkennis en werkbereidheid. In het regeerakkoord blijft deze eis grotendeels afwezig. De ambitie om sociale zekerheid om te vormen tot een activerend systeem wordt niet gerealiseerd.
Justitie en veiligheid: Vlaanderen buitenspel
N-VA beloofde een harde aanpak van criminaliteit en meer efficiëntie in justitie, maar het regeerakkoord bevat geen enkele overdracht van justitiebevoegdheden naar Vlaanderen.
Op het vlak van politie en veiligheid blijft Vlaanderen eveneens aan de zijlijn staan. De federale structuur van de politie blijft behouden. De coördinatie blijft federaal, en zelfs in de strijd tegen drugscriminaliteit wordt Vlaanderen niet betrokken.
“Daarbovenop herhaalt dit regeerakkoord dezelfde verbale nonsens als zijn voorgangers. Er wordt opnieuw gesproken over “verbinding tussen jongeren en de politie”, zonder de reële problemen te benoemen. De federale regering én de N-VA weigeren de link te erkennen tussen vreemdelingen en criminaliteit”, stelt Kamerlid Ortwin Depoortere (Vlaams Belang) scherp.
Zelfde verbale nonsens in dit regeerakkoord als vroeger: verbinding tussen “jongeren” en de politie. Ook de @de_NVA zal het verschil niet maken inzake #veiligheid als ze de link ontkent tussen vreemdelingen en criminaliteit. pic.twitter.com/Yhj7eRWgrU
— Ortwin Depoortere (@OrtwinDepo) February 1, 2025
Mobiliteit en wonen: federale controle blijft
Mobiliteit blijft een volledig federale bevoegdheid. De NMBS blijft onder controle van de federale regering, waardoor Vlaanderen geen enkele inspraak krijgt over investeringen in treinverbindingen, tarieven of dienstregelingen. De Vlaamse regering blijft afhankelijk van de federale overheid voor spoorinvesteringen en het openbaar vervoer, ondanks de belofte van N-VA om hier verandering in te brengen.
Ook op het vlak van wonen blijft de federale invloed groot. Hoewel woonbeleid een Vlaamse bevoegdheid is, houdt de federale regering via fiscale en juridische maatregelen controle over de woningmarkt. Een verplichte opschortende voorwaarde in koopovereenkomsten zorgt ervoor dat kopers pas verplichtingen aangaan als hun lening is goedgekeurd, een maatregel die gevolgen heeft voor de Vlaamse woningmarkt zonder dat Vlaanderen hierover kan beslissen.
N-VA kiest voor België, niet voor Vlaanderen
Wat de N-VA in de campagne presenteerde als een radicale breuk met België, blijkt in de praktijk een voortzetting van de Belgische structuren. De partij die jarenlang opriep tot Vlaamse autonomie, keurt nu de viering van 200 jaar België en 50 jaar federalisme mee goed. De Wever beloofde Vlaanderen zelfbestuur, maar kiest voor onderwerping aan de Belgische macht.
Fractieleider Barbara Pas (Vlaams Belang) maakt de balans op: “Niet te vinden in het regeerakkoord: extra bevoegdheden voor de deelstaten. Het woord ‘communautair’ staat er zelfs niet in. Is dat dan dat befaamde confederalisme?” Volgens haar bewijst dit regeerakkoord dat N-VA haar communautaire strijd volledig heeft opgegeven en zich plooit naar de Belgische status quo.
Ook voorzitter Tom Van Grieken laat er geen twijfel over bestaan. “De Wever heeft zijn afspraak met de geschiedenis gemist. De N-VA is geëvolueerd van ‘Vlaamse onafhankelijkheid’ naar ‘confederalisme of niets’ en nu naar een regeerakkoord waarin het communautaire luik nog minder ambitieus is dan bij Vivaldi.” De partij die ooit beloofde om België af te bouwen, zet nu haar schouders onder de federale structuren.
Een stem op N-VA is uiteindelijk een stem voor meer België, niet voor meer Vlaanderen.
NVA: van ‘Vlaamse onafhankelijkheid’ naar ‘confederalisme of niets’ naar een regeerakkoord dat communautair nog minder ambitieus is dan dat van Vivaldi. Als kers op de taart: “De viering van de tweehonderdste verjaardag van België en de 50ste verjaardag van het federalisme wordt…
— Barbara Pas (@Barbara_Pas) February 1, 2025
Lees ook:
“Het strengste migratiebeleid is er niet gekomen onder De Wever I”