Er is reeds een poos kritiek op de media. ‘Mainstream media’, is een bekende term die dikwijls wordt gehanteerd in mediakritiek. “V-NIEUWS is geboren uit de vaststelling dat sommigen nooit en anderen altijd aan bod komen. Er is iets van aan. Niet alleen is de Vijfde Macht een uiting van datzelfde ongenoegen, er zijn toch wel meerdere mensen die vinden dat er iets niet klopt. Ikzelf zeker ook”, schrijft Bart De Meulenaer in zijn maandelijkse column ‘Mediacircus’.
In plaats van de 3 machten te controleren, controleert de vierde macht u. Dat is de kritiek die je hoort. (Gij, stoute Vlaming, met uw racistisch DNA.)
Gestuurde critici
Er waren uitzonderingsmomenten in de coronacrisis waarop Jeroen Bossaert (HLN) goede vragen stelde, zodat er een twijgje hoop in me kiemde. Het was niet toevallig Bossaert die recent mea culpa sloeg, nadat bleek dat de kiezer het vertrouwen in de politici totaal kwijt is. Ook heeft Bart Haeck (De Tijd) het bpost-dossier niet blauw-blauw gelaten.
Er zijn nog journalisten die kritisch denken over de uitoefening van de macht. Ook over de uitoefening van hun eigen macht. Gelukkig.
En toch… het bpost-schandaal ging over het geld voor de krantenbedeling. Een subsidie voor de media, waar de post graag van snoept. Heel dat schandaal scheurde heel langzaam open. Omdat de media betrokken partij waren? En toen het wél openscheurde, leek het wel of het opeens mocht. Van wie dan?
Erna werd snel opgelet om vicepremier Petra De Sutter (Groen) niet té hard aan te pakken. Men trok de PS-joker. Wie kwam op dié uitweg? Met de PS heb je altijd prijs. Ideale reden om het zo te laten, want je kan toch niet zonder de PS in ‘Belziek’. Kort erna liet de pers weten dat het bpost-schandaal geen verdere gevolgen ging hebben doordat ook Open Vld naast de PS in de brokken zou delen. Kous af, oef.
Wisselende berichtgeving
Ook de berichtgeving over de vreselijke oorlog in Oekraïne wringt. Immers, politicoloog Jonathan Holslag zegt al lang dat Europa weinig munitie heeft. Niet verrassend. Voormalig VS-president Donald Trump klaagde vier jaar terecht de zwakke Europese tak van de NATO aan. Tijd speelt dus in ons nadeel.
En de kranten? Het Laatste Nieuws schreef laatst: “Oekraïne zegt dat het Westen te veel verwacht van het ‘grote tegenoffensief’” en daags erop: “Oekraïne zegt dat, eens het tegenoffensief start, het Russische leger in elkaar zal stuiken en in paniek zal vluchten”.
De gehele pers lacht met 1 tank op de parade op het Rode Plein en vergeet dat onze 50 tanks van 1960 olie staan te lekken in een hangar van een slimme ondernemer. Ze lacht met de raketlanceerders op de parade, maar vergeet dat wij geen trucks konden sturen in het begin van de oorlog. De waarheid is zoals bekend het eerste oorlogsslachtoffer. Maar dat ook ónze pers zich uitput in tegenstrijdigheden, nadat ze drie jaar kritiekloos (op Bossaert na) over Corona berichtte, wijst niet op verbetering.
Mediatieke gedachtepolitie
Het was niet anders met de droogte in het Zuiden. Terwijl de pers koortsig schreef over regentekort, spoelde de Ronde van Italië van de baan. Nadat Spanje stuwdammen afbrak in een Europees programma rond waterlopen, vraagt men zich hoofdkrabbend af waar de waterreserves zijn gebleven. Ik beweer niet dat het watertekort puur te wijten is aan de stuwdamproblematiek, maar dat er géén link wordt gelegd, valt op. Net zoals de waterintensieve teelt van avocado’s nauwelijks wordt belicht.
Het moét en zàl aan het klimaat liggen. Dat is geen controle op de macht. Dat is controle over u.
Bossaert zegt dat de vierde macht aan introspectie toe is, omdat de bevolking het vertrouwen in de drie machten kwijt is. Ik voeg toe: ze is dat ook kwijt in de vierde macht.
En dat is het gevolg van het ‘constructive journalism’ van VRT-journalist Björn Soenens. Als ik een tip mag geven, zou die misser centraal staan in mijn introspectie. De vierde macht moet niet construeren, wel controleren.
