In zijn maandelijks editoriaal hekelt redactiechef Robin Gouwy de oversimplificatie van het publieke debat en de eenzijdige teneur in de media. “Alle berichtgeving kan haast bestempeld worden als een opiniestuk”, klinkt het. “Men laat zich alvast niet hinderen door enige realiteitszin en daarbij de complexiteit van de materie.”
Dat de media ons voorschrijven hoe en wat we moeten denken, is niets nieuws. Ruimte voor nuance wordt niet gelaten, of gegeven. Alle conflicten, elk politiek gegeven zelfs, worden herleid tot ‘goed’ en ‘kwaad’. Men laat zich alvast niet hinderen door enige realiteitszin en daarbij de complexiteit van de materie.
Alle berichtgeving kan haast bestempeld worden als een opiniestuk. Over voormalig president van de Verenigde Staten Donald Trump kan men geen goed woord kwijt, terwijl huidig president Joe Biden het licht is waarop elke Amerikaan zat te wachten om uit de donkere vier jaren Trumpbeleid die beklonken werden met een pseudo-staatsgreep te kunnen kruipen. Elke Vlaming was ongetwijfeld stomverbaasd dat Biden niet met 80 procent van de stemmen aan de haal is kunnen gaan.
Emotie boven
Strategie en diplomatie moeten in het publieke debat wijken voor emotie. Toen Rusland Oekraïne binnenviel in februari 2022 werd dit beantwoord met een procedure tot versnelde EU-toegang voor Oekraïne – dewelke niet bestaat -, massale wapenleveringen en het diplomatiek uitsluiten van Rusland. Volgens de media was dit alvast de juiste keuze, Russisch president Vladimir Poetin is dan ook de duivel, of een tweede Hitler. Of ze het bij het juiste eind hebben, zal de toekomst uitwijzen. De massa moet het alleszins toejuichen.
Initieel zagen we eenzelfde iets bij de recentelijke terroristische aanslag van de islamitische extremisten van Hamas op Israël. Een walgelijke daad van terreur, waarbij honderden onschuldige festivalgangers in koelen bloede vermoord werden. De represailles van Israël die erop volgden, werden met de mantel der liefde bedekt. Onvoorwaardelijke steun aan Israël in twijfel trekken, werd steevast afgedaan als een faux pas.
In de tweede helft van het moralistisch paniekvoetbal worden de inwoners van Gaza opgevoerd als onschuldige slachtoffers en lezen we bericht na bericht over de tragische verhalen van Gazanen die te lijden hebben onder acties van Israël. Het uitgangspunt blijft echter hetzelfde: men kijkt met een westerse humanitaire bril naar de situatie en belicht enkel het emotionele verhaal. Diezelfde inwoners hebben nochtans met verpletterende overtuiging voor Hamas gestemd.
Eigenbelang en eigen toedoen
Naast de nuance en de complexiteit van de gebeurtenissen, wordt nog iets cruciaals over het hoofd gezien: het eigen belang. Uiteraard hebben gebeurtenissen op het geopolitieke toneel een impact op ons land en onze regio. Net daarom is het belangrijk om nuance aan de dag te leggen en inzicht te verschaffen in de complexiteit van elke zaak. Een taak die vervuld moet worden door de vierde macht, maar waar op enkele uitzonderingen na compleet aan verzaakt wordt.
Even frappant is hoe de gemiddelde mens zich alles met de paplepel laat voederen. We leven in een tijdperk waarin elkeen nagenoeg alles van kennis ter wereld in de broekzak zitten heeft, maar steevast weigert voor zichzelf te denken. We hebben de Disneyficatie van het publieke debat evenzeer aan onszelf te wijten.
