Naast de slechte begrotingscijfers van de Vivaldi-regering zien ook de deelstaten hun schulden sneller stijgen, dat meldt De Tijd. Tussen 2018 en 2022 steeg de schuld van de gemeenschappen en gewesten met maar liefst 93,5 miljard euro. De Brusselse schuld stijgt in die periode zelfs met 122%. Desondanks blijft de schuld van de federale regering een stuk hoger liggen. De Vlaamse overheid doet iets beter.
Uit cijfers van de Nationale Bank blijkt dat de schulden van de gemeenschappen en gewesten met 60% groeide tussen 2018 en 2022. De Vlaamse schuldenberg steeg met 76% naar 32 miljard euro, maar het is de Brusselse schuld die de aandacht trekt met een stijging van 122%. De Waalse schuldenberg stijgt ongeveer even snel als de Vlaamse en staat momenteel op 34 miljard euro.
Coronacrisis en overstromingen als boosdoener
Tijdens de coronaperiode hebben de overheden veel moeten ondersteunen. Onder andere woon- en zorgcentra en vele ondernemingen konden genieten van overheidssteun die broodnodig was.
Wallonië werd in 2021 bovendien getroffen door verwoestende overstromingen. Hierdoor hebben de overheden hun begrotingen moeten aanpassen en werden ze gedwongen ze in het rood te laten gaan. Anderzijds heeft het Waalse landgedeelte, sinds oudsher bestuurd door de PS, zelden of nooit een positieve begroting voorgesteld en sinds het ontstaan van het bestuursniveau alleen maar schulden aangemaakt. De overheidsuitgaven zijn er groot, terwijl de activiteitsgraad er laag is. Het Vlaams Belang spreekt daarom soms ook over het ‘hangmatsocialisme’ dat te dominant is in Wallonië.
Vlaanderen doet het veel beter
De schuld in verhouding tot de ‘beschikbare ontvangsten’ varieerde in 2022 tussen de deelstaten. In Vlaanderen vertegenwoordigt de schuld 63% van het inkomen, maar in Brussel is die verhouding ronduit rampzalig: de schuld bedraagt maar liefst 302% ten aanzien van de inkomsten.
HLN rapporteerde begin dit jaar dan weer dat Wallonië haar schuldenratio ongeveer het vijfvoud was in vergelijking met dat van Vlaanderen. Bij de Walen bedraagt de schuld ongeveer 257% van de inkomsten.
De federale overheid overtreft iedereen, daar is de schuld 328% van de ‘beschikbare ontvangsten’.
De budgettaire vooruitzichten voor de deelstaten zijn wel minder slecht dan die voor de federale overheid. Het Federaal Planbureau verwacht dat bij ongewijzigd beleid de tekorten van de deelstaten tegen 2028 zullen halveren. Waar Vlaanderen zal afstevenen op een begrotingsevenwicht zullen de tekorten van de federale overheid blijven stijgen door de sociale zekerheid, vergrijzing en toenemende rentelasten.
Nationale Bank niet bezorgd over Vlaanderen, de rest moeten maatregelen nemen
Toch zal bij ongewijzigd beleid de schuldgraad van de deelstaten alsnog stijgen tussen nu en 2031. Dat voorspelt de Nationale Bank. In Vlaanderen zal er amper een toename zijn, bij de andere overheden is dat niet het geval. Volgens de Nationale Bank moeten daarom alle overheden, behalve de Vlaamse Overheid, extra saneringsmaatregelen nemen.
Helaas zijn grote inspanningen voor de verkiezingen van 2024 onwaarschijnlijk. De federale overheid heeft al laten weten volgend jaar haar besparing te beperken tot 0,2% van het BBP, 0,6% minder dan de aangeraden 0,8%. Dit onder van de PS.
Lees ook:
