De Vlaamse liberalen willen graag de nationale verkiezingen grondig hertekenen. Volgende maand zullen zij tijdens hun partijcongres een aantal concrete voorstellen op tafel leggen. Onder andere wil de partij een federale kieskring en een rechtstreekse verkiezing van de formateur. Ook zien ze voordeel in een tijdslimiet op de formatiegesprekken. Open Vld wil naar eigen zeggen het politiek systeem “transparanter, eerlijker en oplossingsgerichter maken”, klinkt het via VRT NWS.
Ten eerste pleiten ze voor een federale kieskring. “De premier vertegenwoordigt alle burgers: van Aarlen tot Oostende”, stelt staatssecretaris voor Begroting Alexia Bertrand (Open Vld). “Het is dan ook logisch dat elke kiezer zich kan uitspreken over alle kandidaten voor het premierschap.” Concreet zou het er op neerkomen dat slechts 20 Kamerzetels voorbehouden worden voor politici die op die federale lijst worden verkozen. Er zijn in totaal 150 zetels in de Kamer.
Ten tweede willen de liberalen dat de populairste kandidaat op de lijst met de meeste stemmen automatisch formateur wordt. Lokale verkiezingen kennen we dat systeem al met betrekking tot de burgemeester. De formateur zou één maand de tijd krijgen om een regering te vormen vooraleer de functie overgedragen wordt op de populairste kandidaat van de tweede grootste lijst.
Open Vld-plannen niet zonder kritiek: “Van Grieken als eerste naar de koning?”
De voorstellen zijn opmerkelijk, niet alleen omdat Open Vld een presidentieel systeem met een echte directe verkiezing van de uitvoerende macht afwijst, maar nog meer omdat Open Vld voortdurend met de MR in de clinch ligt. De MR is nochtans de voor de hand liggende partner van Open Vld voorbij de taalgrens, maar het wederzijds belgicisme zet zich niet om in hechtere samenwerking, laat staan een kartellijst. Hiervoor zou nochtans geen kieshervorming voor nodig zijn.
Volgens N-VA wil Open Vld met de voorgestelde hervormingen dan ook het postje van Alexander De Croo veilig stellen. “Dit lijkt meer over het postje van Alexander De Croo te gaan, dan over een versterking van de democratie”, vertelt Kamerlid Sander Loones (N-VA) via VRT NWS. Volgens de N-VA is het voorstel van een federale kieskring enkel goed voor zij die het status quo willen verdedigen en niet uit zijn op grote hervormingen. “Keer op keer blijkt dat vooral de Franstalige partijen sterke hervormingen blokkeren, waardoor België op het failliet afstevent, maar Open Vld wil die partijen nu belonen. Ze wil zelfs bevoegdheden terug afpakken van Vlaanderen om daar terug samen over te beslissen met de PS en Ecolo.”
Vlaams Belang-voorzitter Tom Van Grieken laat een gelijkaardig geluid horen via PAL. “Het zou een evidentie moeten zijn dat de grootste partij het initiatiefrecht krijgt om een regering op poten te zetten”, reageert Van Grieken. “Maar dat hoeft niet te betekenen dat we met een zeer strakke ranglijst qua personen moeten werken. De voorstellen van Open Vld lijken mij vooral te wijzen op het besef dat dit land op is. Dat is ook meteen de reden waarom hun voorstellen kansloos zijn.” Van Grieken vindt het bovendien bizar dat dit plan komt “van de partij die als zevende de premier levert van een regering die enkel tot doel heeft de verrotte Belgische staatsstructuur in stand te houden.”
