De openbare sector neemt meer mensen aan dan de private sector. De jobcreatie is dus nagenoeg stilgevallen. Want hoewel het aantal banen nog stijgt, is dat enkel te wijten aan nieuwe jobs bij de overheid, in het onderwijs en in de zorg. Dat brengt Het Nieuwsblad.
De Belgische jobmotor dreigt met panne te vallen. Eerder kon de Nationale Bank al vaststellen dat in 2023 er veel minder jobs werden gecreëerd dan in voorgaande jaren. In 2024 werd dat erger. Er is ook veel malaise in de private sector. Denk aan Audi, Van Hool, Lunch Garden, Tupperware, Galapagos en Janssen Pharmaceutica.
Er moeten grote hervormingen komen, maar België in huidige vorm laat geen hervormingen toe
Op de laatste cijfers van 2024 moeten we nog wachten, maar het ziet er niet goed uit. “Het plaatje is duidelijk”, analyseert Bart Van Craeynest, hoofdeconoom bij Voka, in Het Nieuwsblad. “Er zijn veel jobs gesneuveld in de privésector, terwijl er bij de overheid en in de gezondheidssector wél zijn bijgekomen. Het is voor het eerst sinds 2020, de coronacrisis, dat de overheid jobs creëert terwijl de privésector er verliest.”
De vraag rijst verder of de jobtoename in de openbare sector houdbaar is wanneer de private sector niet groeit. Eén van de redenen van extra jobs in de zorg is immers de vergrijzing en de extra jobs in het onderwijs komen er dan weer door de massamigratie, want het geboortesaldo na sterfte en zonder immigratie is meestal zelfs negatief (wat dan weer de vergrijzing verergert). Andere cijfers wijzen bovendien op de integratie- en onderwijsproblemen bij en door nieuwkomers.
Economen als arbeidsmarktexpert Stijn Baert (UGent) hopen daarom op “serieuze hervormingen” federaal, maar zonder communautaire sleutels lijkt dit onwaarschijnlijk. Dit onder meer omdat een ‘tax shift’ de deelstaten kan pijn doen omwille van de rigide structuur van de bijzondere financieringswet. Die gunt de deelstaten een relatief deel van de personenbelastingen, maar een eerder vastgezet deel van de BTW-inkomsten. En communautaire hervormingen worden amper of niet besproken tijdens de formatie onder leiding van Bart De Wever (N-VA).