2.9 C
Brussel

Is economische hervorming mogelijk zonder communautaire hervorming?

Gepubliceerd:

- Advertisement -

In de diepte hervormen en Belgisch socio-economisch herstellen is niet zo eenvoudig zonder aan het communautaire te komen. Dat laat Barbara Pas, Kamerfractieleider van het Vlaams Belang weten aan V-NIEUWS. Dergelijke kritiek is natuurlijk te verwachten van het Vlaams Belang. Maar Pas is niet alleen. Gerenommeerde experts en grondwetspecialisten herhalen haar boodschap. Sterker, zo luidt het, een fiscale hervorming kan zelfs Vlaanderen meer gaan kosten omwille de bijzondere financieringswet.

N-VA laat ons weer 2014 “all over again” beleven, zo analyseert Pas voor de camera van V-NIEUWS. Er werden dure en grote communautaire beloftes gemaakt voor de verkiezingen, maar na de verkiezingen worden ze netjes in een koelkast opgeborgen, net als het geval was in 2014 met de formatie van Michel I. En net zoals toen luidt nu ook het devies: ‘we moeten focussen op het socio-economische’.

N-VA laat zich hierbij onder druk zetten door een verenigd Franstalig front van de MR en Les Engagés die alle communautaire demarches afblokken. Daarnaast vindt N-VA geen steun bij Vooruit en cd&v. Tot slot wil N-VA niet eens op zoek gaan naar de tweederdemeerderheid die vereist is om grote grondwetswijzigingen door te voeren. En die zijn nochtans nodig, aldus Pas, want we vergen dringend “fiscale autonomie voor de deelstaten”, want enkel zo kun je ze “responsabiliseren”. Dat betekent dus: de deelstaten verantwoordelijk maken voor hun eigen inkomsten en uitgaven.

Pas is niet alleen in haar analyse. Via Knack zeggen grondwetspecialisten Jürgen Vanpraet en Quinten Jacobs in feite hetzelfde. Vanpraet was tot 2022 actief als expert op het kabinet van binnenlandminister Annelies Verlinden (cd&v) om de zogenaamde institutionele hervormingen voor te bereiden. Hij stapte op in 2022 omdat de Franstaligen alles blokkeerden. Jacobs is dan weer een van de jongste en meest veelbelovende academici verbonden aan de KU Leuven.

Federale niveau heeft meeste putten en bevoegdheden die dreigen te exploderen qua kost

Het niveau met het grootste budgettaire gat is immers “ook het niveau met de bevoegdheden die de komende jaren de meeste extra kosten hebben”, zo zegt Vanpraet. Hetzelfde federale niveau dat zijn rekeningen niet op orde krijgt, krijgt heel snel extra rekeningen dus. Vanpraet en Jacobs dringen daarom aan op een nieuwe financieringsmethode. “De gewesten moeten een grotere fiscale autonomie krijgen”, aldus Jacobs ook in Knack. “Zoals gezegd zijn de deelstaten voor hun inkomsten grotendeels afhankelijk van het federale niveau [via dotaties, red.]. De Vlaamse regering heeft zelf niet in de hand of haar begroting in evenwicht is of niet.”

Komt daar nog eens bij dat een mogelijke federale ‘tax shift’ ten nadele van Vlaanderen kan uitvallen. “De gewesten worden deels gefinancierd via de federale personenbelasting – het gaat om ongeveer 25 procent van de inkomsten via de belastingen”, duidt Vanpraet namelijk. “Zodra de federale regering de belastbare basis laat dalen in de personenbelasting, en dat bijvoorbeeld compenseert via de btw, verliezen de deelstaten geld [omdat de deelstaten een percentage krijgen van de personenbelasting en een vast basisbedrag van de BTW-inkomsten, red.]”.

Tot slot willen Vanpraet en Jacobs net als Pas ook de gezondheidszorg splitsen. “Het is gewoon slecht beleid dat preventieve zorg op gemeenschapsniveau zit, maar het curatieve deel, zoals de ziekenhuizen, op het federale”, luidt het in Knack.

Jonas Naeyaert
Jonas Naeyaert
Jonas Naeyaert (1989°, Gent) is hoofdredacteur van V-NIEUWS. Hij studeerde EU-studies aan de UGent. Voor V-NIEUWS richtte hij SCEPTR op en was hij woordvoerder bij het Vlaams Belang en de Vlaamse Volksbeweging.

Gerelateerd

Meest gelezen