De vermoedelijke marktafspraken tussen postbedrijven Bpost en PPP enerzijds en krantengiganten DPG Media en Mediahuis anderzijds zijn bewezen. Dat blijkt uit een interne audit die Bpost liet uitvoeren naar onregelmatigheden over de verdeelafspraken. De federale overheid geeft elk jaar zo’n 170 miljoen euro uit Bpost in de vorm van bedelingssubsidies waardoor de kranten goedkoper kunnen verdeeld worden. Maar de betrokkenen speelden onder één hoedje, en om te vermijden dat dit uitkwam werden zelfs bewijsstukken vervalst. Dat meldt De Tijd.
Sinds 2015 mag Bpost – hiervoor gul betaald – de kranten en tijdschriften die in België worden uitgegeven, bussen. Die afspraak ligt vast via een openbare concessie. Met andere woorden; verschillende postbedrijven kunnen in principe kans maken op het overheidscontract. Maar dat contract blijkt dus fel gecontamineerd door gesjoemel. Postbedrijven PPP en Bpost zouden immers geheime en illegale afspraken hebben gemaakt, waarbij DPG Media en Mediahuis ook in betrokken waren. Het gesjoemel kwam eerder al aan het licht, maar is nu definitief bevestigd. Bij Bpost werden CEO Dirk Tirez en twee directeurs Nicolas Meire en Tom Vermeirsch eind vorig jaar al ontslagen.
Bpost-leiding sprak meermaals af met krantenbonzen en PPP
Specifiek gaat het om de concessie voor voor 2023-2027. Zodra de federale overheid dit contract openbaar zette in 2021, spraken Michel d’Alessandro, de CEO van PPP (de belangrijkste concurrent van Bpost voor de aanbesteding), en de Bpost-leiding fysiek af. Daarnaast werden door Tirez, Meire en Vermeirsch meerdere meetings gemaakt met DPG Media en Mediahuis, in voorbereiding van het Bpost-bod. Dat overleg werd niet of onvolledig gemeld binnen het postbedrijf, wat in strijd is met de interne bedrijfsregels.
Uit al deze gesprekken kwam een ’tripartite-deal’ voort. Deze deal bestond uit illegale afspraken waardoor PPP zich zou terugtrekken voor de concessie. PPP zou in ruil bepaalde krantenvolumes van Bpost doorgeschoven krijgen voor de periode tot 2027. DPG Media en Mediahuis zouden sowieso hun kranten en tijdschriften bedeeld zien.
Vernietigende kritiek
Het auditrapport zelf spreekt van een breed verspreide cultuur van een ‘gebrekkige compliance’ bij het Bpost. Men heeft het volgens De Tijd over nalatigheid en onvoldoende kennis van de interne gedragsregels waardoor de bedrijfsleiding wetens en willens regels schonden en deze inbreken niet meldden of zelfs verborgen. Op deze manier werd het “risico op illegale praktijken” vergroot en maakte Bpost zich kwetsbaar inzake “hoge boetes voor de overtreding van de concurrentiewet, met een mogelijk verlies van de persconcessie en enorme reputatieschade tot gevolg”.
In de politiek gaan meer en meer stemmen op om de miljoenentoelage gewoonweg te stoppen. Er is immers een enorme budgettaire krapte met veel begrotingstekorten en overheidsschuld als gevolg. Ook vragen partijen als het Vlaams Belang zich af of krantenbedeling wel een kerntaak is van de overheid.
Bovendien, zo klonk het in februari bij Kamerlid Nathalie Dewulf (Vlaams Belang), “wiens brood men eet, dienst woord men spreekt.” Dewulf duidde daarbij in een mededeling dat de onpartijdigheid van de pers in het gedrang komt door dit soort financiële deals. “In ruil voor wederdiensten vanwege de perslui, wenst op het Vlaams Belang na, geen enkele partij te raken aan het subsidiesysteem. Als het daarover gaat, hebben de groenen plots niets meer tegen milieuvervuiling. En ook de N-VA, die in dit dossier momenteel luid toetert, heeft het als meerderheidspartij nooit aangedurfd aan de subsidies te raken.”
De subsidies zijn overigens niet de enige gunst die de krantenbedrijven krijgen van de overheid. Ook genieten kranten een uitzonderlijk BTW-nultarief. Dat is iets wat nagenoeg geen enkel product of dienst in België kent, ook brood niet.
Nog zo een CoMpLoTtHeOrIe. 🤡
Maar durf niet te spreken van regimepers 🤷🏻♂️De overheid heeft met uw belastinggeld via Bpost illegale afspraken gemaakt met uitgevers DPG Media (HLN, De Morgen…) en Mediahuis (Nieuwsblad, De Standaard…) pic.twitter.com/Z61jabVXx7
— Tom Van Grieken (@tomvangrieken) April 14, 2023
