Het Hooggerechtshof heeft donderdag een zware slag toegebracht aan de ‘affirmative action’ in het hoger onderwijs door rassenbewuste toelatingsprogramma’s aan universiteiten te verwerpen, zo meldt onder andere Politico.
In een ideologisch verdeelde uitspraak oordeelde de conservatieve meerderheid van zes rechters dat de universiteiten blanke en Aziatisch-Amerikaanse kandidaten discrimineerden door een rassenbewust beleid van ‘affirmative action’ te hanteren ten gunste van kandidaten met een ondervertegenwoordigde achtergrond.
Verdeeldheid over ‘affirmative action’
Hoofdrechter John Roberts schreef de meerderheidsopinie. “Rassendiscriminatie uitbannen betekent alles uitbannen”, schreef Roberts. Het meerderheidsstandpunt werd bijgetreden door de vijf andere conservatieven van het hof en stelt dat het geven van een voorsprong aan sommige sollicitanten uit minderheidsgroepen op anderen op basis van hun ras in strijd was met de Amerikaanse grondwet. De drie liberale rechters waren het oneens.
De beslissing ondermijnt het toelatingsbeleid van elitaire hogescholen en universiteiten die ras gebruiken als een van de vele factoren bij de beoordeling van sollicitanten. Dit beleid berustte op eerdere zaken van het Hooggerechtshof die het gebruik van ras toestonden als onderdeel van een “holistisch” proces dat bedoeld was om een divers studentencorps te bevorderen. Maar de uitspraak van donderdag leek de meeste van deze programma’s onwettig te verklaren.
Onduidelijkheid over de toekomst
Roberts zei echter ook dat toelatingscommissies op universiteiten rekening kunnen houden met “de discussie van een sollicitant over hoe ras zijn of haar leven heeft beïnvloed, hetzij door discriminatie, inspiratie of op een andere manier,” zolang ze dat op individuele basis doen. In principe blijft er dus een verdoken vorm van deze ‘positieve discriminatie’ mogelijk.
Deze bepaling kan ervoor zorgen dat sollicitatieformulieren, waarin studenten vaak schrijven over hun persoonlijke ervaringen, nog belangrijker worden nu hogescholen streven naar diversiteit. Maar de inherente nuance in het rekening houden met ras zonder het toe te staan de enige basis te vormen voor een voordeel, creëert een grijs gebied dat zou kunnen leiden tot nieuwe rechtszaken.
