3.3 C
Brussel

De tragische afgang van Lachaert: van donkerblauwe belofte tot blauw oog

Gepubliceerd:

- Advertisement -

De kogel vloog gisteren door de kerk. Egbert Lachaert stopt als voorzitter van Open Vld. Onder zijn voorzitterschap kromp de Open Vld van 13,5% in de laatste verkiezingen naar 8,3% in de laatste peiling. Een en ander heeft te maken met de minimale impact die Open Vld op de Vivaldi-regering heeft en het dispuut daarover met premier Alexander De Croo (Open Vld). Die laatste wint nu het pleit, geeft Lachaert toe: “De premier is de politieke leider van Open Vld, dus dan kan je daar geen voorzitter naast zetten die te veel blauwe accenten wil leggen.” Het ‘liberaal vuur’ van Lachaert is dus definitief geblust. Maar had het ooit kans op slagen? Dat vraagt hoofdredacteur Jonas Naeyaert zich af in zijn editoriaal.

Egbert Lachaert stopt als Open Vld-voorzitter. Na de zomer zal hij zijn rol als Kamerlid hervatten. Hij lijkt zelfs ietwat opgelucht. Lachaerts politieke loopbaan leest echter als een tragedie; een van vruchteloos verbaal verzet tegen het belgicistisch etatisme en de hoge belastingen die ermee gepaard gaan.

De blauwe odyssee van Lachaert

In 2012 was Lachaert al eens kandidaat-voorzitter. Hij kwam toen reeds naar voren met een donkerblauw programma met Vlaamse accenten. Meer zuurstof voor wie werkt en minder België. De linksliberale Gwendolyn Rutten won die verkiezingen evenwel, zij het relatief nipt met 60% van de stemmen. Ze sloeg een radicaal-belgicistische koers in en kieperde zelfs het confederalisme uit het Open Vld-programma. Naar het einde van haar mandaat (tijdens de formatie van 2019-2020) was ze vurig pleitbezorger van een linkse paars-groene formatie.

Maar daar was Egbert Lachaert tegenstander van. Hij stelde zich, geruggensteund door huidig premier Alexander De Croo en even huidige justitieminister Vincent Van Quickenborne (Open Vld), alweer kandidaat-voorzitter. Ditmaal moest het anders. “De wereld volgens Open Vld als Lachaert voorzitter wordt: geen kernuitstap en regio’s die beslissen over alle centen”, kopte HLN in maart 2020.

Lachaert kon met zijn donkerblauw platform de basis van de Open Vld overtuigend overhalen en werd voorzitter. Enkele maanden later werd evenwel een paarsgroene regering gevormd, net zoals Rutten wou. Dit dus zonder een Vlaamse meerderheid en N-VA, maar wél met De Croo als premier en Van Quickenborne als justitieminister. De regering die ze wilden kwam er dus niet, maar de steun aan Lachaert werd wel mooi beloond.

En als zevende partij in de Vivaldi-coalitie was de impact van de Vlaamse liberalen natuurlijk beperkt: van alle grote ambities van Lachaert kwam niks in huis. Dit met uitzondering van de kernuitstap-terugdraaiing. Nadat Lachaert kernenergie nog “een lijk” had genoemd dat “je niet kan reanimeren” eind 2021, kwam de Oekraïne- en energiecrisis. Hierdoor moest Vivaldi wel noodgedwongen toch nog enkele kerncentrales verlengen.

“Kijk mannekes, ‘t wordt tijd om eens te kiezen”

Medio juni 2023 volgde dan echter het spreekwoordelijke nekschot voor Lachaert. Na een gefaald communicatie-opzet rond ‘liberaal vuur’ dat uitdoofde door de inertie en ingebouwde onmacht en invloed van De Croo en Van Quickenborne scoorde Open Vld 8,3% in de nieuwste DPG-peiling. Een absoluut record. In de laagte, welteverstaan.

Lachaert zou hierna dus opstappen. In HLN hervertelt Lachaert donderdag wat hij hierover zei aan zijn partijbestuur. “Kijk mannekes, ‘t wordt tijd om eens te kiezen”, aldus de Merelbekenaar. “Ofwel zet ik als voorzitter blauwe punten op de agenda, maar dat gaat dan wel ten koste van de premier. Ofwel zetten we ons allemaal met ons volle gewicht achter de premier die de campagne moet trekken, maar dan is er eigenlijk geen plaats voor een voorzitter als ik.”

Lachaert maakt hiermee ook meteen duidelijk dat ten eerste er geen blauwe punten aan de Vivaldi-regering zijn, en ten tweede dat blauwe standpunten onmogelijk zijn met Alexander De Croo als premier. De PS lijkt dat te bevestigen met een veto tegen De Croo als plaatsvervangend partijvoorzitter: “Premier of partijvoorzitter, je moet kiezen”, dicteerde PS-voorzitter Paul Magnette donderdag.

Het lijkt er echter op dat Magnette al een tijdje de functie van partijvoorzitter en (echte) regeringsleider combineert. Tot spijt van Open Vld die het benijdt. Wat de toekomst brengt voor Open Vld is onduidelijk, maar weinig rooskleurig. De Croo “zijn vertrek als voorzitter illustreert de stuurloosheid van de liberalen, zowel wat inhoud als leiding betreft”, schrijft De Standaard nog vandaag.

De kiesdrempel lonkt.

Jonas Naeyaert
Jonas Naeyaert
Jonas Naeyaert (1989°, Gent) is hoofdredacteur van V-NIEUWS. Hij studeerde EU-studies aan de UGent. Voor V-NIEUWS richtte hij SCEPTR op en was hij woordvoerder bij het Vlaams Belang en de Vlaamse Volksbeweging.

Gerelateerd

Meest gelezen