Nooit kwamen er eerder zoveel niet-Europese arbeidsmigranten naar Vlaanderen als in 2024. Vorig jaar steeg het aantal toegekende werk- en verblijfsvergunningen met bijna 70 procent vergeleken met de vijf voorgaande jaren, tot een record van 18.977. Vooral laaggeschoolde werknemers kwamen in grotere aantallen binnen, met een stijging van 11 procent. Dat blijkt uit cijfers die Vlaams Parlementslid Tom Lamont (Vlaams Belang) opvroeg bij de minister van Werk Zuhal Demir (N-VA). Het Vlaams Belang verzet zich tegen de single permits en wijst erop dat arbeidsmigratie geen duurzame oplossing vormt. De partij pleit ervoor om in plaats daarvan in te zetten op de activering van de eigen arbeidsreserve.
Tom Lamont stelde hier eerder een vraag over aan Zuhal Demir. Hij wees er op dat er eerder in De Tijd stond: “Demir zet rem op arbeidsmigratie”, maar dat ze wel zei dat de Vlaamse regering beroep zal doen op arbeidsmigratie uit niet-Europese landen. Even ter verduidelijking: “Arbeidsmigratie gaan we gebruiken voor sleutelfuncties of knelpuntberoepen als we in eigen regio geen geschikte arbeidskrachten vinden”, aldus Demir bij De Tijd. Hij vroeg daarom in de plenaire vergadering, wat de Vlaamse regering zal doen om een strengere aanpak hanteren en het aantal arbeidsmigranten drastisch te doen dalen.
Hierop antwoordde de minister dat de Vlaamse regering een soort concentrisch model zal toepassen. Hierbij zullen ze eerst kijken naar mensen die hier op zoek zijn naar werk en dan erna zullen kijken naar andere landen voor specifieke profielen of hoge profielen. “Men negeert bewust dat deze mensen vrijwel altijd in ons land blijven, zelfs als ze hun job verliezen”, hekelde Lamont in een mededeling. Hij voegt eraan toe: “Bovendien leidt gezinshereniging tot een veel grotere instroom van migranten, waarbij we zien dat de tewerkstellingsgraad een pak lager ligt.”
“Arbeidsmigratie biedt geen structurele oplossing”
“In de economische wetenschap bestaat zoiets als de ‘lump of labor fallacy’ Het is de misvatting dat er in een economie een vaste hoeveelheid werk is, wat zou betekenen dat je geen nieuwe jobs kan creëren maar ze alleen kan herverdelen”, stelt de hoofdeconoom van ING Marieke Blom in De Tijd. “Maar zo werkt het niet natuurlijk. De arbeidsmigranten zullen hun inkomen zelf spenderen in onze economie. Zo creëren ze opnieuw een vraag in de economie, en dus weer nieuwe banen die ingevuld moeten worden. En ben je terug bij af”, aldus Blom.
Bovendien blijkt dat een groot deel van niet-Europese migranten zelfs niet werkt. Uit een studie in 2023 van professor Stijn Baert blijkt dat slechts 50,6 procent van de niet-Europese migranten in België aan het werk is. Dit toont aan dat arbeidsmigratie geen structurele oplossing biedt voor de krapte op de arbeidsmarkt.
Daarnaast blijkt uit een studie van doctor Jan H. van de Beek, gebaseerd op cijfers van de Nationale Bank van België (NBB) dat arbeidsmigratie van buiten de Europese Unie de samenleving aanzienlijk geld kost. Een migrant van de eerste generatie kost de samenleving gemiddeld 196.000 euro over zijn levensloop. Ook de tweede generatie draagt bij aan de kosten, met een gemiddelde van 63.000 euro per persoon. Dit toont aan dat de instroom van migranten buiten de EU een zware financiële last vormt voor onze maatschappij.
“Investeer in onze eigen mensen”
Het Vlaams Belang pleit ervoor – om in de plaats van de massale instroom uit derde landen – te investeren in onze eigen mensen, bijvoorbeeld door een herwaardering van het vaktechnisch onderwijs. Verder wil de partij inzetten op het activeren van Vlaamse werkzoekenden door werk meer lonend te maken. Dit kan door de lasten op lonen sterker te verlagen en het verschil tussen werken en niet-werken te vergroten. Een van de voorstellen is de herinvoering van de jobbonus, die mensen met een laag inkomen extra financiële steun biedt, zodat werk weer aantrekkelijker wordt dan het leven van een uitkering. Hierdoor zal de druk op de sociale zekerheid ook verminderen.
