De VDAB heeft slechts vier mensen uitgesloten van een werkloosheidsuitkering in 2022. Dat blijkt uit RVA-cijfers en verslaggeving van GvA. De kleine cijfers wijzen op de uitzonderlijkheid van sancties die momenteel gelden bij misbruik en uitkeringsfraude, dit terwijl er een grote krapte is op de arbeidsmarkt.
Op 31 maart 2023 waren er in totaal 193.886 werklozen ingeschreven bij de VDAB. Enerzijds is dat niet heel veel: de tewerkstellingsgraad in Vlaanderen is hoog en gaat de richting van de 80% op, anderzijds is de werkloosheid in maart met 6 procent gestegen, voornamelijk door een grote instroom van Oekraïners aangevuld met werklozen uit Marokko of Afghanistan. Ook zijn er bijzonder veel openstaande vacatures.
VDAB: “We zijn streng als het moet”
In ieder geval hoeven werkonwilligen niet heel veel te vrezen. De VDAB, die instaat voor sanctionering en opvolging van werklozen, gaat zelden over tot een uitsluiting van de werkloosheidsuitkering. Zo’n uitsluiting is weliswaar de strengste sanctie. Werkonwilligen – die bijvoorbeeld gepast werk weigeren of lange tijd in het buitenland zitten – kunnen ook geschorst worden. Dat resulteert in een tijdelijke opschorting van de werkloosheidsuitkering.
“We zijn streng als het moet”, zegt VDAB-woordvoerster Joke Van Bommel via GvA. “Maar het finale doel moet toch zijn de stap te zetten naar werk. Daarom proberen we altijd de mensen mee te nemen in een positief verhaal. Dat houdt in dat de band met de werkzoekende behouden moet blijven.” In totaal besloot de VDAB vorig jaar tot iets meer dan 12.000 sancties en verwittigingen, dit inzake passieve en actieve beschikbaarheid. In dat cijfer zitten ook negatieve evaluaties van jongeren in beroepsinschakelingstijd.
Te kleine kloof tussen uitkering en laagste lonen?
Volgens Kamerlid Hans Verreyt (Vlaams Belang) schort er wel iets met onze regelgeving. “Het is niet zo dat Vlaanderen vol zit met profitariaat”, reageert de arbeidsspecialist voor het Vlaams Belang aan de V-NIEUWS-redactie. “In tegenstelling tot Wallonië blijft dat bij ons een marge-probleem, zeker bij de autochtone populatie.”
“Wel hebben we nood aan zogenaamd asymmetrisch arbeidsbeleid, waarbij we eindelijk kunnen bijsturen op maat van Vlaanderen”, gaat Verreyt verder. “Wallonië kent een volledig ander arbeidsklimaat. Tot slot is er een te kleine kloof tussen uitkeringen en de laagste lonen. De laagste lonen moeten daarom hoger worden. Dat willen we doen door de optrekking van de belastingvrije som tot circa 13.000 euro. Anderzijds moeten we werkloosheid durven beperken in de tijd, waarbij het systeem afloopt na 2 jaar voor zij jonger dan 50.”
