Eerder deze week werd een akkoord bereikt rond de omstreden krantenbedeling. Dat is een subsidiesysteem waarbij een postbedrijf (en in realiteit is dat altijd bpost geweest) geld krijgt om voor een spreekwoordelijke appel en een ei kranten en tijdschriften te bedelen. Deze week werd beslist dat de regeling zou uitdoven. Dit werd met veel fanfare naar buiten gebracht door onder meer Open Vld-voorzitter Tom Ongena. “125 miljoen aan subsidies geschrapt”, klonk het. Alleen is dat volgens Knack allemaal niet uit bekommernis voor meer besparingen, maar gaat het om een “schijnvertoning”. En… het klopt niet eens.
Een “schijnvertoning”. Zo noemt Knack het krantenakkoord dat eerder deze week werd bezegeld. Tot voor kort werd er 175 miljoen (en het zou 125 miljoen worden bij de volgende concessie) uitgedeeld om de kranten goedkoop te laten leveren. Dat geld ging vroeger automatisch naar bpost, maar de EU liet dit niet langer toe. Daarom moest er een openbare uitbesteding uitgeschreven worden en mocht de FOD Economie deze opvolgen. En voor 2024-2028 won niet bpost, maar… PPP en Proximy. Gevolg: crisis in de regering.
“Meteen gingen alle alarmbellen af binnen de regering-De Croo”
“Pas op, zo’n openbare aanbesteding lijkt de logica zelf, maar in ons land gingen de subsidies voor de krantenbedeling jarenlang zonder veel omzien naar bpost, een bedrijf waarvan de overheid meerderheidsaandeelhouder is”, analyseert Knack-redacteur Ewald Pironet. “Allemaal prima. Tot duidelijk werd wie daarbij als beste uit de bus kwam om voor de periode 2024 – 2028 te zorgen voor de krantenbezorging: de distributeurs PPP en Proximy. En niet bpost. Meteen gingen alle alarmbellen af binnen de regering-De Croo.”
En daar knelde het schoentje natuurlijk volgens Pironet. De regering ging er gewoon vanuit dat de concessie weer bij bpost zou belanden, en dan zou men helemaal niets ondernemen om te besparen. Het contract zorgt immers “voor werkgelegenheid, vooral in Wallonië. In Vlaanderen heeft bpost honderden vacatures openstaan, maar in Wallonië zit bpost met te veel personeel”. Daarom moest bpost “in het zuiden van het land ab-so-luut het krantencontract behouden, vinden de PS en Ecolo, die met de verkiezingen in aantocht de hete adem van de extreemlinkse PTB in de nek voelen.”
Wallonië profiteert opnieuw van nieuwe regeling
Dinsdag kwam dan een akkoord. De regeling zou worden stopgezet. Of misschien ook niet… De regeling wordt namelijk ten eerste niet echt geannuleerd, maar ‘uitgedoofd’. En in feite zelfs dat niet. In de eerste helft van 2024 verandert er niks – de huidige concessie wordt met 6 maanden verlengd met maar liefst 75 miljoen voor bpost. (En dat dus ineens meer dan de helft van de concessie die zou weggegeven worden en veel meer dan wat bpost normaliter ging krijgen in 2024.)
Verder krijgen uitgevers nog 3 jaar fiscale steun voor de bedeling van kranten en magazines. Er komt een belastingkrediet voor commerciële uitgevers en voor de vzw’s en middenveldorganisaties die magazines uitgeven, zoals Visie of Kerk & Leven. En er komt ook fiscale steun voor wie levert in kleinere gemeenten (minder dan 225 inwoners per vierkante kilometer). Kostprijs: 50 miljoen. En het was transporteconoom Roel Gevaers (UAntwerpen) woensdag ook opgevallen: vooral Waalse uitgevers kunnen deze belastingkorting exploiteren. In Vlaanderen komen immers enkel de Westhoek en enkele Limburgse gemeenten in aanmerking.
En zo komt de totale kostprijs na de hele schijnvertoning voor 2024… op 125 miljoen euro overheidssteun. Dat is dus 75 miljoen voor Bpost plus 50 miljoen voor de uitgevers.
“Inderdaad, precies het bedrag dat in de nieuwe concessie in het vooruitzicht was gesteld”, besluit Pironet. “Bpost zal nog steeds het meest genieten van de hele situatie, zeker de eerste helft van volgend jaar. Daarna kunnen de uitgevers kiezen met wie ze in zee gaan. De verwachting is dat voor de kleinere gemeenten, de zogenaamde ‘landelijke gebieden’, de uitgevers voor Bpost zullen kiezen. En die landelijke gebieden blijken voor driekwart in Wallonië te liggen. […] De hele aanbesteding werd een schijnvertoning, een slechte show waarbij bpost het krantencontract te allen prijze zo lang mogelijk moet behouden.”
Lees ook:
Bpost-concurrent PPP naar Raad van State als het krantencontract niet krijgt
